ถนนปลอดสายไฟ หน้าบ้านไร้ถังขยะ khaosod

ถนนปลอดสายไฟ หน้าบ้านไร้ถังขยะ

คอลัมน์ อินไซต์ต่างประเทศ

วิจักขณ์ ชิตรัตน์



หลายคนที่เดินทางไปต่างประเทศบ่อยๆ อาจจะสังเกตได้ว่าเมืองใหญ่หลายแห่งสะอาดสะอ้าน เป็นระเบียบเรียบร้อย ตามถนนหนทางจะเห็นแต่เสาไฟฟ้าที่ให้แสงสว่าง หรือที่เรียกว่า Lamp pole เท่านั้น หรือถนนบางสายไม่มีเสาไฟฟ้าเลยด้วยซ้ำเพราะเขาใช้วิธีโยงสายสะลิงยึดไว้กับ ตัวตึก และมีหลอดไฟให้แสงสว่างแขวนห้อยไว้กลางถนน

ความสบายตาที่เห็นนั้นก็เพราะว่า เขายอมลงทุนเดินสายไฟฟ้า สายโทรศัพท์ ฯลฯ ไว้ใต้ถนนหรือทางเท้านั่นเอง

ใน ต่างประเทศ เขาจะกันพื้นที่ส่วนหนึ่งไว้สำหรับเป็น junction ขนาดย่อม ซึ่งอันที่จริงก็ตั้งอยู่บนพื้นดิน และอยู่ติดถนนหน้าบ้านนั่นเอง ภาพของสายไฟต่างๆ นับ 100 หรือ 200 เส้นที่เห็นอยู่ในระดับตัวตึกชั้น 3 เช่นที่ชินตาในกรุงเทพฯ นั้น จึงแทบจะไม่มีให้เห็นเลย

อีกเรื่อง หนึ่งที่อดพูดไม่ได้ก็คือ ถังขยะ เมื่อพูดถึงถังขยะ คงไม่มีใครอยากให้ถังขยะอยู่ใกล้บ้านของตนเอง แม้ในหมู่บ้านจัดสรรที่ราคาสูงลิ่ว ก็ไม่วายมีถังขยะวางอยู่หน้าบ้าน ซึ่งเจ้าของบ้านทุกคนต่างก็พยายามวางถังขยะของตนเองไว้ไกลๆ จนสุดเขตรั้วบ้านของตน เพื่อที่เวลามองออกมาจากในบ้านจะได้ไม่เห็นความสกปรกของหน้าบ้านตนเอง แต่ถึงจะไม่เห็นถังขยะของบ้านตนเอง แต่ก็เห็นถังขยะของบ้านอื่นอยู่ดี

ความ เห็นแก่ตัวที่เกิดขึ้นอย่างถ้วนหน้า ก็ทำให้มีความเป็นธรรมในสังคมอยู่เช่นกัน? คือหน้าบ้านของทุกคนหาความสะอาดไม่ได้ ไม่ว่าบ้านนั้นจะเป็นบ้านผู้ดีหรือไม่ก็ตาม

ทรรศนะเช่นนี้ต่างไปจาก บ้านเมืองอื่นที่สะอาดสะอ้าน เพราะทุกคนยอมรับว่า หากบ้านเมืองจะสะอาดตาต้องมีการลงทุนเสมอ และทุกคนยังต้องช่วยกันรักษาความสะอาดกันต่อไปแบบไม่สิ้นสุดด้วย และไม่ใช่แค่หน้าบ้านตนเองเท่านั้น แต่รวมไปถึงหน้าบ้านของคนอื่น พื้นที่สาธารณะ สนามเด็กเล่น ฯลฯ ด้วย

แต่บ้านเรามองว่า การลงทุนเรื่องถังขยะ ที่ตั้งถังขยะ การคัดแยกขยะ เป็นการลงทุนที่ไม่คุ้มค่า คนที่เปลืองสมอง เปลืองแรงงานในด้านนี้ก็แค่หัวขยะ ทำงานอื่นดังๆ ไม่เป็น ฯลฯ

แต่ ความจริงแล้ว การคัดแยกขยะที่ปลายทางนั้นแพงแสนแพง เพราะไม่ได้ทำกันในบ้าน หรือโรงงาน แต่ทำกันที่ภูเขาขยะ ไม่ได้ทำโดยคนงานที่ผ่านการฝึกอบรม แต่ทำโดยแรงงานเด็ก คนชรา สตรี ฯลฯ และทำกันโดยรับสารพิษเข้าไปเต็มๆ

แปลว่าบ้านเราขาดทั้งแรงดัน (จากภาคประชาชน) และแรงดึง (จากภาครัฐ)

เมื่อ 10 กว่าวันที่แล้วผมไปอยู่ที่ ไคโร และเจอสิ่งแปลกใจสองอย่าง อย่างแรกคือ ในเชิงกายภาพ ตัวอาคารสกปรกไปทั้งเมืองไป ชาวบ้านทิ้งขยะเกลื่อนเมือง ทุกคนกวาดหน้าบ้านตนเองช่วงเช้า แต่กวาดไปไว้หน้าบ้านคนอื่น ถังขยะมีแค่ใบเล็กๆ และเกลื่อนไปทั่วเช่นกัน ซึ่งทั้งหมดนี้ไม่ต่างไปจากบ้านเราเมื่อ 20-30 ปีที่แล้ว แต่ที่แปลกใจคือ บ้านเมืองเขาไม่มีสายไฟนับร้อยนับพันเส้นแบบบ้านเรา มีแค่เสาไฟฟ้า และโคมไฟส่องสว่างเท่านั้น ถือว่านำหน้าเราไปสัก 20 ปี ?

เราอาจจะ ต้องใช้เวลาอีกสัก 20 ปีกว่าที่บ้านเราจะสะอาดตา สะอาดกายไปทั่ว แต่หากเริ่มต้นทำตั้งแต่วันนี้ วันแห่งความสำเร็จ ก็จะใกล้เข้ามาเรื่อยๆ